Od kilku dni karty bezpłatnego dostępu do Internetu działają nie tylko ze stacjami pracującymi w technologii UMTS 900 MHz, ale także w całym kraju mogą korzystać z podstawowej sieci UMTS 2100 MHz w Plusie oraz w technologii 2G. Na efekty nie trzeba było długo czekać.

Z jednej strony część osób odczuła poprawę działania usługi bezpłatnej – zauważyli oni lepsze transfery i stabilniejszą pracę. Zauważalne to może być przede wszystkim w okresie szczytu telekomunikacyjne. X drugiej strony coraz więcej osób narzeka na różne problemy, których wcześniej nie było: od skaczącego zasięgu, przez niższą wydajność, aż po całkowity zanik sygnału.

Pozbierałem najczęściej zgłaszane problemy i uwagi.

Jakość połączenia poprawiła się

Faktycznie w wielu miejscach, gdzie jest dostępna sieć UMTS 2100 MHz, a jednocześnie UMTS 900 MHz było po prostu przeciążone, osiągane prędkości (o ile były mniejsze od maksimum, czyli pobieranie 512 kbit/s, wysyłanie 256 kbit/s) mogły się poprawić, zwłaszcza w godzinach szczytu. Różnica może być zauważalna zwłaszcza w centrach miast i tam, gdzie dużo osób korzysta z Aero2 – pojemność sieci 2100 MHz jest po prostu znacznie większa.

Niezgodny sprzęt zaczął działać

Sporo osób posiada modemy komórkowe, które co prawda świetnie działają, ale nie posiadają obsługi pasma UMTS 900 MHz. Przez to były zmuszone do zakupu innych urządzeń, albo po prostu zrezygnowały z BDI.

Teraz takie osoby potwierdzają, że ich urządzenia działają poprawnie z Aero2.

Dla niektórych osób jest to o tyle istotne, że zamiast zewnętrznych modemów mogą teraz skorzystać z urządzeń, które mają wbudowane w laptopach.

Posiadane przez wiele osób telefony dualSIM, tablety i starsze smartfony nagle uzyskały możliwość korzystania z Aero2. Przy pomocy aplikacji takich, jak Aero2 Asystent dla systemu Android to może być całkiem skuteczna forma dostępu do Internetu.

Sygnał sieci stał się niestabilny

Wiele osób zauważyło jednocześnie, że sygnał sieci stał się znacznie słabszy, zmienia się znacząco w ciągu dnia, a dodatkowo czasem jest całkiem tracony.

To jest związane z tym, że sieć UMTS 2100 MHz może być skonfigurowana tak, aby była preferowana do komunikacji, jeżeli tylko jest dostępny jej sygnał. Z punktu widzenia operatora przerzucanie użytkowników do sieci o większej pojemności pozwala na optymalizację wykorzystania zasobów, jakimi dysponuje (częstotliwości). Niestety sieć UMTS 2100 MHz czasem jest po prostu już tak zapchana, że dla dodatkowego użytkownika po prostu brakuje pojemności.

Dodatkowo zasięg sieci pracującej na wyższej częstotliwości jest po prostu znacznie mniejszy, a do tego dochodzi ciągle mało znany efekt nazywany oddychaniem komórek 3G – im większy ruch w sieci, tym zasięg sygnału (a więc i komórki) jest mniejszy. Stąd fluktuacje sygnału w ciągu dnia, obserwowane czasem nawet w ciągu minut.

W artykule o radzeniu sobie ze słabym sygnałem sieci pisałem także o braku standardu przeliczania poziomu sygnału sieci na znane nam kreski. Okazuje się, że dla pasma 2100 MHz przeliczenie to może być inne, niż dla 900 MHz i stąd znacząca zmiana pokazywanego poziomu sygnału przy pracy z 2100 MHz.

Będąc na skraju zasięgu sieci 2100 MHz modem lub telefon może nam przeskakiwać między 2100 a 900 MHz. Zdarza się to nawet jeżeli posiadamy instalację antenową zbudowaną na pasmo 900 MHz i skierowaną na maszt, na którym stacji bazowej 2100 MHz nie ma. Jednak w stacja bazowa 2100 MHz może znajdować się bliżej w innym kierunku i instalacja antenowa może ten sygnał zbierać na tyle, że modem przeskoczy na to pasmo.

O ile same wahania poziomu sygnału nie powinny mieć wpływu na transmisję danych, to już przeskakiwanie między pasmami i zanikanie sygnału może powodować spowolnienia lub skrajnie utrudnić utrzymanie stałego strumienia danych. Podobnie przeskakiwanie między pasmami nie wpływa korzystnie na szybkość.

Szybkość transmisji spadła lub jest zmienna

Część osób informuje niestety o poważnym spadku osiągów sieci, gdy wcześniej wszystko działało poprawnie. Przyczynić się do tego może znaczący spadek siły sygnału po przeskoczeniu do 2100 MHz, albo znaczące przeciążenie sieci. Skakanie między 900 i 2100 MHz także może być przyczyną tych problemów.

Skrajnym przypadkiem jest zejście modemu do trybu 2G (zwanego trochę niepoprawnie GSM), gdzie osiągi maksymalne są 2x niższe od tego, co oferuje nam Aero2, a trzeba pamiętać, że tylko 20% zasobów jest dla nas zarezerwowane. To oznacza, że prędkości tutaj mogą nie przekraczać 50 kbit/s (wobec 512 standardowo).

Co robić, jak żyć?

Po pierwsze, póki nie poznamy oficjalnego stanowiska Aero2 o stałym udostępnieniu UMTS 2100 MHz dla BDI, nie warto robić żadnych gwałtownych ruchów. Całość może być tylko chwilowym zjawiskiem, błędem w konfiguracji sieci.

Tu warto wspomnieć, że z jednej strony Aero2 ma tylko obowiązek udostępnienia sieci UMTS 900 MHz na potrzeby usługi bezpłatnej. Z drugiej strony nie ma zakazu oferowania jej za pomocą innych podmiotów (Plus) i ich pasm. Pojawiła się teoria , że sprawa jest związana z brakiem postępów budowy sieci LTE w paśmie 2600 MHz, jednak według mnie nie wpływa to nijak na obowiązki umowne Aero2 wobec UKE.

Z drugiej strony nie jesteśmy całkiem bezsilni.

1. Prawie w żadnym wypadku nie chcemy pracować w 2G, więc warto w urządzeniu wymusić pracę Tylko 3G. To da się zrobić chyba w każdym urządzeniu.
2. Jeżeli w UMTS 900 MHz wszystko działało świetnie, a teraz są problemy, przypominam o (już teraz starym jak świat, ale ciągle aktualnym) poradniku na temat wymuszania UMTS 900 MHz dla modemów Huawei (typu tradycyjnego) oraz niektórych ZTE. Wymuszanie pasm niestety jest zwykle nieodstępne lub trudne w przypadku telefonów i smartfonów oraz większości innych modemów.
   W przypadku urządzeń typu HiLink można co prawda dokonać wymuszenia pasma, ale jest dość skomplikowane (wymaga znalezienia odpowiednich sterowników, następnie wywołania specjalnego adresu URL, a potem już zastosowania metody opisanej wyżej). To raczej dla osób o mocniejszych nerwach.
3. Jeżeli mamy taką możliwość, ustawmy inaczej modem lub telefon (dalej od okna, bliżej do okna…), może utrzyma on łączność tylko z UMTS 900 MHz.
4. Dla chętnych – jeżeli mamy żyłkę eksperymentatora, możemy analogicznie do powyższego opisu wymusić UMTS 2100 MHz. To także może pomóc, jednak nie zdziwmy się, gdy z dnia na dzień modem przestanie się logować do sieci, gdy Aero2 przestanie być wpuszczane do sieci 2100 MHz. Wtedy oczywiście musimy przywrócić poprzedni tryb pracy.

Jeżeli wszystko nam działa w granicach naszych wymagań, najlepiej nie róbmy nic, nie potrzeba działać, póki mamy łączność – stara zasada IT i nie tylko mówi: Działa? Nie dotykaj

1. Zakłócenia UMTS 900 na wschodzie Polski