Jak wszyscy wiemy Aero2 jest zobowiązany do świadczenia usługi bezpłatnego dostępu do Internetu przez okres 3 lat – symbolizuje to nawet licznik znajdujący się po prawej stronie na pasku bocznym. Okazuje się jednak, że to wcale nie jest takie oczywiste. Postanowiłem wczytać się w treść rezerwacji częstotliwości wydanej przez Urząd Komunikacji Elektronicznej. W połączeniu z regulaminem operatora oraz ostatnim żądaniem regulatora rynku okazuje się nam całkiem… skomplikowany obraz sytuacji, który postaram się wyjaśnić na ile to możliwe.

Zapraszam do lektury.

Uwaga: artykuł częściowo stracił na ważności. Od października 2012 wiadomo, że okres świadczenia usługi został przedłużony o 2 lata do 21 grudnia 2016 roku. Więcej informacji w artykule Darmowy internet dostępny będzie dłużej – do końca 2016.

Skąd wzięły się 3 lata

12 listopada 2009 Aero2 uzyskało decyzję UKE dotyczącą rezerwacji częstotliwości 2570-2620MHz do wykorzystania jej w celu realizacji sieci mobilnej transmisji danych w standardzie LTE z podziałem dostępu w technologii TDD. Za tę koncesję Aero2 zapłaciło 20 milionów PLN. Koncesja obowiązuje do końca 2024 roku.

Jednocześnie operator wziął na siebie szereg obowiązków związanych z tempem budowy sieci, pokrycia zasięgiem terenów nie tylko miejskich, ale też wiejskich. Nas najbardziej interesuje obowiązek  świadczenia nieodpłatnego powszechnego dostępu do sieci Internet.

Okazuje się jednak, że ten obowiązek pojawia się w rezerwacji w dwóch miejscach. W głównej części dotyczy częstotliwości przyznanej w tej rezerwacji, czyli technologii LTE. Tutaj operator zobowiązuje się do świadczenia tej usługi przez 36 miesięcy, czyli tytułowe 3 lata. Okazuje się jednak, że UKE dość precyzyjnie wyznaczyło termin rozpoczęcia naliczania tego okresu: naliczanie rozpoczyna się od momentu, w którym Aero2 uzyska 50% pokrycia ludnościowego, czyli gdy połowa obywateli Polski znajdzie w zasięgu sieci. Z pewnością operator nie osiągnął jeszcze tych wskaźników. Po pierwsze Aero2 ma tylko kilka pozwoleń radiowych, czyli zezwoleń UKE na uruchomienie nadajników, a poza treść rezerwacji wskazuje obowiązek osiągnięcia 50% pokrycia dopiero na 2014 rok.

Nas jednak na dzień dzisiejszy interesuje druga część rezerwacji, w której jest mowa o… dodatkowym obowiązku udostępniania swojej sieci na potrzeby UBDI, tym razem za pomocą sieci działających z wykorzystaniem, będących w dyspozycji Oferenta, częstotliwości z zakresu do 1 GHz. Chodzi tutaj oczywiście o koncesję z grudnia 2008, gdy Aero2 uzyskało rezerwację częstotliwości w paśmie 900MHz w celu realizacji sieci w systemie UMTS. Z tego pasma właśnie w tej chwili korzystamy mówiąc o usłudze bezpłatnego dostępu do Internetu.

Operator zobowiązał się więc tutaj do udostępniania UBDI także w tym niskim paśmie, w którym posiada już całkiem niezłe pokrycie na terenie kraju. Tutaj właśnie pojawia się najbardziej nas interesujący okres 36 miesięcy. Także w tym miejscu UKE dodaje klauzulę nakazującą rozpoczęcie naliczania tego okresu nie w momencie uruchomienia sieci, a dopiero, gdy sieć UMTS 900MHz… 75% ludności Polski.

Jeżeli teraz spojrzymy w pierwszy (z dnia 10 maja) regulamin usługi świadczonej przez Aero2, w punkcie 7.1 znajdziemy zapis, że okres 36 miesięcy nalicza on od 10 maja 2011, co z jednej strony sugeruje, że pokrycie UMTS 900 MHz osiągnęło juz 75% pokrycia ludnościowego, ale w z drugiej strony stoi w jawnej sprzeczności z opisanym wyżej wymogiem koncesyjnym związanym z pokryciem 50% ludności w systemie LTE.

Modemy zgodne z Aero2

Co z tego wynika?

Z tego wynika, że… mój licznik, który znajdował się na pasku po prawej stronie bloga w zasadzie był nic nie warty. (Aktualizacja: W tej chwili licznik znowu działa i wskazuje aktualny czas do końca świadczenia usługi.) Po pierwsze dlatego, że nie wiemy, czy UKE przychyli się do zapisu regulaminowego dotyczącego naliczania 3 lat od 5 maja 2011 dla usług na UMTS 900MHz, a po drugie usługa i tak musi być świadczona przez 3 lata od momentu uzyskania wymaganego pokrycia w paśmie 2,6GHz LTE.

Dodatkowo uważam osobiście, że naliczanie 3 lat od 5 maja 2011 nie powinno zostać zaakceptowane ze względu na wirtualność dostępności kart SIM – wydanie nieco ponad 1000 kart (jak wynika z moich analiz) w tym okresie jest po prostu śmieszne.

Wygląda więc na to, że jeżeli wyposażymy się w modemy LTE pracujące w paśmie 2,6GHz, to zgodnie z koncesją UKE będziemy mogli się cieszyć bezpłatnym Internetem jeszcze długie lata. Oczywiście o ile zdobędziemy kartę SIM, znajdziemy działający modem, karta SIM zechce zadziałać, a na koniec znajdziemy się w zasięgu usługi.

***

Mam nadzieję, że to wyjaśnia dokładnie, dlaczego UKE zażądało wyjaśnienia także opisywanej tutaj kwestii. Oczywiście jest to moja własna interpretacja, a ponieważ ja prawnikiem nie jestem, nie mogę zagwarantować, że moje rozumowanie jest w 100% poprawne.

Aktualizacja po zmianach regulaminu od 1 września 2011

W nowym, zaktualizowanym regulaminie z dnia 1 września 2011 pojawiło się trochę uściśleń, jednak sytuacja nie została do końca i w sposób satysfakcjonujący sprecyzowana.

Pojawiło się odniesienie do koncesji: w definicjach, punkty 2.5, 2.6 oraz 2.7 wprowadzają określenia odnoszące się do wymogów pokryciowych, które opisałem powyżej. Dalej w punkcie 7.1 jest informacja, że Operator zapewnia Korzystającemu bezpłatny dostęp do sieci Internet do Daty Wygaśnięcia Bezpłatnego Dostępu do Internetu. Termin ten jest określony, jak 36 miesięcy od daty osiągnięcia odpowiednich zobowiązań pokryciowych, osobno dla UMTS i LTE, czyli zgodnie z tym co napisałem powyżej.

Regulamin jednak nie wskazuje żadnych konkretnych terminów, kiedy zobowiązania pokryciowe zostaną osiągnięte, a co za tym idzie nie wiemy, do kiedy świadczona będzie usługa bezpłatnego dostępu do Internetu – poza szacunkami wynikającymi ze zobowiązań koncesyjnych, które określają daty, do których najpóźniej operator musi uzyskać określone zasięgi.

Podtrzymuję więc moje szacunki i uważam, że najprawdopodobniej sytuacja wygląda następująco:

Kwestia szybkości

Z problemem tym wiąże się ważna dla wszystkich korzystających z UBDI cecha usługi: prędkość. Jak wiemy w koncesji jest zapis mówiący o tym, że przez pierwsze 12 miesięcy usługa będzie świadczona z prędkością 256kbit/s, natomiast przez następne 24 miesiące z prędkością 512 kbit/s. Problem w tym, że jak widzimy z powyższych rozważań nie wiemy, jak liczyć te 3 lata w kontekście tego, że usługa będzie świadczona przez… około 4 lata na UMTS i 7 lat na LTE. W nowym regulaminie zapis brzmi tak:

3.5 Prędkość transmisji danych dla każdego Korzystającego jest na poziomie nie większym niż 256 kb/s w ciągu pierwszych 12 miesięcy liczonych od Daty Uruchomienia Bezpłatnego Dostępu do Internetu oraz nie większym niż 512 kb/s w okresie kolejnych 24 miesięcy.

Możliwości jego interpretacji w kontekście powyższych rozważań są następujące:

1. Najbardziej prawdopodobna i logiczna wersja to świadczenie usługi z prędkością 256 kbit/s do dnia 9 maja 2012, a następnie dalsza realizacja usługi z prędkością 512 kbit/s w obu technologiach (UMTS i LTE) do końca obu okresów świadczenia usługi.
   Tak się mniej więcej stało, prędkość wynosi teraz 512/256 kbit/s. Więcej informacji.
2. Usługa może być świadczona z prędkością 256 kbit/s do momentu, w którym operator ustali, że do końca świadczenia usługi pozostało 2 lata – z jednej strony może to być początek 2013, ale patrząc na zasięg sieci LTE może to być nawet 2015. Dodatkowo usługi mogą być ograniczane prędkościowo rozdzielnie – i limity prędkości mogą nie być podnoszone jednocześnie w obu zakresach.
3. Operator może stwierdzić, że koncesja nie mówi, z jaką prędkością usługa ma być świadczona po terminie 36 miesięcy od jej wdrożenia, więc od dnia 10 maja 2014 do końca zobowiązania koncesyjnego będzie świadczona z dowolnie wybraną prędkością dozwoloną koncesyjnie, np. 0 (zero) kbit/s, albo inną skrajnie niską.

Jak widzimy temat jest ciągle niejasny mimo uzupełnienia regulaminu i najprawdopodobniej ciągle wymaga jego uzupełnienia.

Źródła: Rezerwacja częstotliwości LTE Aero2 przez UKE, Regulamin usługi Aero2 z dnia 10 maja 2011, Regulamin usługi Aero2 z dnia 1 września 2011

1. Aero2 – przyspieszenie do 512 kbit/s oficjalnie
2. Aero2 – darmowy internet dostępny będzie dłużej – do końca 2016
3. Aero2 – 1000 dni do końca darmowego internetu
4. Aero2: 36 miesięcy liczymy od dziś!
5. Aero2 – pierwsze raporty o przyspieszeniu do 512 kbit/s