Operator Aero2 wprowadzając kody CAPTCHA opublikował ostatecznie na swojej stronie zestaw pytań i odpowiedzi dotyczących systemu kodów wprowadzonych 1 kwietnia 2014 – w większości na podstawie napływających pytań i skarg. Uważam, że należy docenić wysiłki operatora mające na celu wyjaśnienie sposobu korzystania z jego własnych usług (w końcu nowa, wreszcie przydatna dla użytkowników strona powstała ledwie kilka miesięcy temu).

Przyjrzyjmy się interfejsowi z kodami CAPTCHA – zauważyłem, że nie wszyscy użytkownicy znają jego funkcje, a nowi korzystający mają po prostu problem ze zrozumieniem niektórych pojęć. Przy okazji ujawnimy ciekawy błąd oraz ogólną słabość interfejsu związaną z brakiem pomocy Aero2 dla klientów, którzy zaczynają swoją przygodę z BDI.

Na pierwszy rzut oka interfejs wydaje prosty. Postanowiłem jednak zaznaczyć i opisać wszystkie najważniejsze elementy:

Instrukcja obsługi interfejsu wpisywania kodów CAPTCHA

 Mamy tutaj więc do czynienia z całkiem sporą grupą przycisków, kontrolek i informacji.

Centralnym jest oczywiście kod CAPTCHA. W przypadku wykorzystywanego przez Aero2 systemy reCAPTCHA firmy Google zawsze są to dwa wyrazy, ciągi znaków lub cyfr. Jeden z nich, zwykle mniej czytelny, to wygenerowany przez systemy sprawdzające kod, który faktycznie sprawdza, czy jesteśmy człowiekiem, czy maszyną – zwykle nie jest to słowo w żadnym języku. Drugi, zwykle bardziej czytelny ciąg znaków to obraz przedstawiający fragment prawdziwego napisu: wyraz z zeskanowanej książki, zdjęcie numeru budynku widocznego z ulicy, czasem także niestety bliżej nieokreślony bazgroł.

Nasze zadanie jest proste – przepisujemy wyświetlone wyrazy do pola wpisywania kodu i naciskamy (koniecznie oddzielając je spacją) klawisz enter na klawiaturze lub klikamy przycisk Sprawdź. Jeżeli system reCAPTCHA potwierdzi, że ten bardziej nieczytelny wyraz przepisaliśmy poprawnie – przechodzimy dalej. Jeżeli jednak uzna, że się pomyliliśmy – pojawi się komunikat Niepoprawna odpowiedź w polu komunikatów i wyświetli nowy kod.

Co robimy, jeżeli bardziej zakręcony kod jest po prostu nieczytelny? Nie warto przepisywać czytelniejszej wersji – od razu kliknijmy przycisk z niebieskimi strzałkami, który wygeneruje nowy kod CAPTCHA.

Jednak osoby, które mają problemy z obsługą tego systemu mogą chcieć skorzystać z pomocy. Teoretycznie do tego służy przycisk pomocy w postaci niebieskiego znaku zapytania. Problem w tym, że w tej chwili on po prostu nie działa i to w dwójnasób.

Po pierwsze, jego kliknięcie prowadzi do… no właśnie, donikąd:

Okno wyświetlane po kliknięciu przycisku pomocy

Dlaczego tak się dzieje? No cóż, to prosty błąd: to okno wyświetla stronę pod adresem http://www.google.com/recaptcha/help?c=(….)&hl=en (link z wyciętą zmienną częścią – nie działa), który jest dostępny, ale w zablokowanej na razie części internetu. Dlatego w tym oknie także zostajemy przekierowani na… stronę wpisywania kapcia.

No dobrze, ale jak już uzyskamy dostęp, to co tam znajdziemy? Sprawdziłem to:

Treść pomocy reCAPTCHA wskazanej przez Aero2

Jeżeli już dostaniemy się do tej pomocy (po uzyskaniu dostępu do Internetu lub poprawieniu błędu przez operatora) wyświetli nam się pomoc po… angielsku. Nie zakładam tutaj złośliwości operatora (osoba wykluczona cyfrowo oczekując pomocy musi znać angielski i rozwiązać dość skomplikowaną zagadkę…) tylko prosty błąd zwłaszcza, że pomoc w języku polskim jest dostępna:

Polska pomoc reCAPTCHA - też jest dostępna

Właśnie z tej pomocy dowiadujemy się, że poza właściwą funkcją sprawdzania użytkownika, czy jest człowiekiem, reCAPTCHA wykorzystuje użytkowników jako maszyny do rozpoznawania tekstów (OCR) przy skanowaniu książek – o tym napiszę w osobnym artykule.

Wnioski

Mam nadzieję, że Aero2 poprawi w najbliższym czasie te dwa niezbyt skomplikowane błędy:

1. Ustawi serwer proxy obsługujący kody CAPTCHA tak, aby jednak przepuszczał stronę pomocy.
2. Poprawi URL do pomocy systemu reCAPTCHA w formularzu tak, aby na końcu znalazła się zmienna oznaczająca język polski: &hl=pl zamiast języka angielskiego.

Przy okazji uważam, że operator powinien po prostu udostępnić cały serwis aero2.pl dla użytkowników BDI podłączonych przed weryfikacją, albo chociaż pomoc dotyczącą procedury i często zadawane pytania. W tej chwili dla wielu dotychczasowych oraz nowych użytkowników sytuacja jest po prostu niejasna i nie wiedzą, czy te komunikaty są prawdziwe i pochodzące od Aero2, czy też jest to atak kolejnego wirusa.

Już kilka razy byłem także proszony o wyjaśnienie, dlaczego Aero2 wyświetla jakieś reklamy podczas korzystania z Internetu – oczywiście okazywało się, że komputer jest po prostu zawirusowany i ma zainstalowanych mnóstwo trojanów wyświetlających reklamy przy każdym skorzystaniu z Internetu, jednak także okno wpisania kodu bez dodatkowego wyjaśnienia może wzbudzać zaniepokojenie użytkowników.

Brak pomocy dostępnej w momencie nawiązywania połączenia rodzi ciągle mnóstwo pytań dotyczących choćby ostatniego komunikatu po poprawnym wpisaniu kodu:

Ostatni komunikat po wpisaniu kodu CAPTCHA

Restartowanie nie jest powszechnie znanym pojęciem – nie występuje choćby w Słowniku Języka Polskiego PWN. Jest co prawda w Wikipedii, jednak nie oszukujmy się, od razu widać, że jest to pojęcie slangowe z branży IT. Dla przypomnienia – operatorowi chodzi o to, aby rozłączyć połączenie transmisji danych nawiązane pomiędzy modemem lub modułem komórkowym w telefonie/tablecie/routerze i ponownie nawiązać połączenie.

1. Aero2 i CAPTCHA – znowu nieczytelne kody
2. Aero2 i trudne CAPTCHA – operator tłumaczy się tak samo
3. Aero2 i CAPTCHA – trudne kody to efekt ataku?
4. Aero2 i CAPTCHA – były trudniejsze kody
5. Aero2 zmienia kody CAPTCHA na prostsze