14 czerwca 2013 zaczęła się rewolucja LTE w Polsce. Dlaczego akurat ta data? W tym właśnie dniu dwaj kolejni operatorzy: T-mobile i Play uzyskali ostatecznie koncesje na budowę sieci LTE w dość popularnym paśmie 1800 MHz. O ile do tej pory w zasadzie tylko jeden podmiot oferował dostęp do tej technologii, tak teraz wreszcie mamy szansę zobaczyć konkurencję także w tym segmencie usług transmisji danych.

Przyjrzyjmy się jednak, czy to faktycznie jest taka wielka rewolucja? Czy wszyscy trzej posiadacze koncesji na budowę sieci mają równe szanse? I jaki to ma związek z usługą bezpłatną w sieci Aero2?

Przyjrzyjmy się aktualnej sytuacji na rynku od strony częstotliwości przyznanych poszczególnym operatorom:

Powyższa tabela pokazuje sytuację na połowę 2013 roku. Jedynym podmiotem faktycznie oferującym usługi LTE komercyjnie jest NFI Midas, który usługę realizowaną przez techników Aero2 (na połączonych koncesjach CenterNetu i Mobylandu) sprzedaje dla sieci Plus i Cyfrowy Polsat. Drugą koncesję, związaną z Bezpłatnym Dostępem do Internetu, posiada Aero2 – do dziś sieć nie została uruchomiona komercyjnie, choć niedawno zaczęła się wreszcie rozbudowa sieci (z resztą po uzyskaniu zgody na przesunięcie uruchomienia sieci o 2 lata).

Dlaczego te trzy oddzielne koncesje oznaczyłem zbliżonym, zielonym kolorem kojarzącym się z siecią Plus? Dlatego, że w gruncie rzeczy wszystkie te rezerwacje są w jednym ręku, p. Solorza-Żaka, który jest posiadaczem tego ogromnego kawałka pasma o szerokości 70 MHz.

Pasmo dostępne dla poszczególnych operatorów oferujących usługi LTE

Jak wyglądają przy tym przyznane właśnie koncesje dla Play i T-mobile? Play uzyskał 15 MHz ciągłego pasma, natomiast T-mobile tylko 10 MHz. To wcale nie jest mało – pozwala na uruchomienie całkiem wydajnych usług w miastach (75 do 100 Mbit/s przy aktualnie oferowanych modemach, czyli 4-5x więcej, niż w dotychczasowej technologii 3G), jednak widzimy olbrzymią dysproporcję: Aero2 i pozostałe spółki mają aż 70 MHz widma do swojej dyspozycji. Nie dziwi nas więc to, że żadna z firm z grupy powiązanej z Plusem (Plus, Sferia itd.) nie otrzymała rezerwacji i raczej nie miała na to szans.

Nie można także nie zauważyć, że wielkim pominiętym jest Orange – jako jedyny operator na rynku nie posiada częstotliwości przeznaczonych do budowy sieci LTE, jednak w najbliższym czasie czeka nas jeszcze jeden przetarg właśnie na LTE, tym razem w paśmie 800 MHz, który zapewni może mniejszą pojemność i szybkości, ale za to pozwoli na objęcie zasięgiem większej części kraju niskim kosztem. Zobaczymy, czy Orange tym razem wykorzysta lepiej swoją szansę.

Co daje operatorowi większy wycinek pasma?

Po pierwsze im więcej MHz, tym szybsze usługi może zaoferować operator – jest bardziej atrakcyjny dla użytkownika końcowego – orientacyjne prędkości umieściłem w pierwszej tabeli. Po drugie w szerszym paśmie można obsłużyć więcej użytkowników na raz z tej samej liczby nadajników – koszt budowy sieci o zadanej pojemności jest potencjalnie niższy

Widzimy więc, że potencjalna przewaga grupy związanej z Plusem jest znacząca zarówno technologicznie, jak i od strony kosztów budowy sieci. Oczywiście praktycznie przewaga w tej chwili jest znacznie mniejsza, gdyż komercyjnie oferowane jet jedynie 20 MHz w ramach połączonej koncesji CenterNetu i Mobylandu, jednak musimy wziąć pod uwagę to, że sieć tak budowana jest od ponad 2 lat, a sieci T-mobile i Play będą zaczynały prawie od zera, choć obie deklarowały w przeszłości gotowość do szybkiego uruchomienia usług LTE i testowały je praktycznie.

Wartość koncesji Aero2

W jednym z artykułów zastanawiałem się nad wartością koncesji, jaką za 20 mln PLN uzyskała spółka Aero2 na opisane powyżej 50 MHz w paśmie 2,6 GHz. Wtedy szacowałem wartość uzyskanej koncesji na około 100 mln PLN, czyli około 2 mln PLN za 5 MHz pasma. W opisywanym przetargu opłaty za rezerwację częstotliwości wyniosły w sumie pond 950 mln PLN za 25 MHz pasma, czyli koszt 5 MHz wyniósł 38 mln PLN. Jest to jest ponad 19 razy więcej niż szacunkowa wartość koncesji Aero2 i 95 razy więcej, niż faktycznie Aero2 zapłaciło na uzyskane wtedy pasmo.

We wspomnianym artykule szacowałem, że zniżka uzyskana przez Aero2 to równowartość około 277 tysięcy użytkowników darmowego internetu. Teraz po odpowiednim przemnożeniu wartości koncesji możemy powiedzieć, że Aero2 nie straci na inwestycji w rezerwację nawet, jeżeli będzie nas ponad 5 mln. Możemy więc powiedzieć, że szanse na to, żeby Aero2 straciło na uzyskaniu swojej oryginalnej koncesji poprzez realizację zobowiązania do świadczenie usługi darmowej są niewielkie.

1. Aero2 spisało na straty rezerwację LTE 2600 MHz
2. Plus i Cyfrowy Polsat utracą pasma sieci LTE?
3. Play i RBM – znikają ograniczenia szybkości w LTE
4. Testowanie LTE w Play i RedBullMobile przedłużone do odwołania
5. Promocja z darmowym LTE w Play i RBM faktycznie przedłużona